Skrzynia biegów to jeden z najważniejszych elementów każdego ciągnika rolniczego, mający bezpośredni wpływ na komfort pracy operatora, wydajność maszyny oraz jej trwałość. Na przestrzeni lat w ciągnikach Massey Ferguson stosowano różne typy przekładni, począwszy od prostych mechanicznych rozwiązań, aż po nowoczesne, zautomatyzowane przekładnie bezstopniowe. W niniejszym artykule przyjrzymy się skrzyniom biegów w wersji Speedshift, Dynashift, Dyna-4/Dyna-6 oraz Dyna VT.
Spis treści:
1. Speedshift – pierwsza skrzynia z półbiegiem zmienianym pod obciążeniem
2. Dynashift – cztery półbiegi A, B, C, D
3. Dyna-4 i Dyna-6 – nowoczesne skrzynie Powershift
4. Ciągniki Massey Ferguson z technologią Fendt’a: Dyna VT w akcji
5. Która skrzynia biegów będzie najlepsza?
Speedshift – pierwsza skrzynia z półbiegiem zmienianym pod obciążeniem
Speedshift to jedna z najstarszych skrzyń biegów stosowanych w ciągnikach Massey Ferguson, wraz z którą została wprowadzona możliwość zmiany przełożenia bez konieczności użycia sprzęgła. Była to ogromna zaleta, zwłaszcza w warunkach polowych, gdzie ciągnik często pracuje pod zmiennym obciążeniem.
Skrzynia Speedshift bazowała na klasycznej, mechanicznej przekładni biegów z rewersem mechanicznym, jednak została wzbogacona o jeden półbieg zmieniany pod obciążeniem. Oznaczało to, że operator mógł płynnie przełączać się między dwoma zakresami przełożenia w obrębie danego biegu.
Zmiana półbiegu odbywała się za pomocą przycisku na dźwigni zmiany biegów lub konsoli głównej. Po naciśnięciu przycisku układ hydrauliczny, współpracujący z koszem sprzęgłowym zainstalowanym przed główną skrzynią, umożliwiał szybkie przejście do wyższego lub niższego zakresu. Tego typu skrzynia w wersji Speedshift była montowana m.in. w ciągnikach MF serii 300, 3000, 3100 oraz nowszej 6100. W tych ostatnich na zegarach wyświetlane były dwie kontrolki oznaczone literami C i D, które informowały operatora o aktualnie wybranym zakresie.
Ciągniki rolnicze Massey Ferguson ze skrzynią biegów wyposażoną w jeden półbieg były standardowo dostępne z mechanicznym rewersem obsługiwanym dźwignią. Wyjątkiem była seria MF 6100, w której można było wybrać rewers elektrohydrauliczny, nazywany czasem „elektrycznym”. Nazwa ta wynikała z faktu, że do zmiany kierunku jazdy nadal wymagane było użycie sprzęgła.
Zmiana kierunku następowała za pomocą niewielkiej manetki po lewej stronie kierownicy. W przeciwieństwie do nowszych modeli z pełnym rewersem elektrohydraulicznym, nie posiadała ona położenia neutralnego – dostępne były jedynie dwa tryby: jazda do przodu i do tyłu.
Reklama
Dynashift – cztery półbiegi A, B, C, D
Czas płynie szybko – już ponad 30 lat minęło od debiutu skrzyni biegów Dynashift, która pojawiła się na początku lat 90. w ciągnikach Massey Ferguson serii 3100 i 3000. Była to na tamte czasy bardzo zaawansowana przekładnia, oferująca cztery zsynchronizowane biegi zmieniane ręcznie, cztery półbiegi ABCD przełączane pod obciążeniem oraz dwa zakresy prędkości (żółw/zając), które w starszych modelach wybierano poprzez przesunięcie dźwigni zmiany biegów w lewo, a w nowszych – za pomocą przycisku przy dźwigni.
Opcjonalnie ciągniki z tą przekładnią mogły być wyposażone w biegi pełzające, które włączało się dźwignią na bocznej konsoli, obok dźwigni od sterowania obrotami WOM. Przełączanie między wolnym a szybkim zakresem (żółw/zając) nie wymagało zatrzymania ciągnika, jednak system pozwalał na zmianę tylko do prędkości 13 km/h przy przejściu na wyższy zakres i 8 km/h przy redukcji. Natomiast do włączenia biegów pełzających konieczne było zatrzymanie pojazdu.
W serii 6100, podobnie jak w przypadku przekładni Speedshift, dostępny był elektrohydrauliczny rewers, który wymagał użycia sprzęgła. Pełny rewers elektrohydrauliczny z położeniem neutralnym pojawił się dopiero w seriach 6200 i 6400. Ciągniki Massey Ferguson 6100 wyposażone w przekładnię Dynashift i ograniczone do 30 km/h były spowolnione programowo – po przekroczeniu tej prędkości system automatycznie redukował półbieg z D na C. Wersje bez ograniczenia osiągały około 40 km/h na półbiegu D, w zależności od rozmiaru zastosowanego ogumienia.
W seriach 6200 i 6400 przekładnia Dynashift zyskała także funkcję automatycznej zmiany półbiegów. Podstawowy tryb automatycznie redukował półbieg przy zmianie biegu głównego na wyższy – np. z D na A – aby uniknąć gwałtownej zmiany prędkości. Opcjonalnie można było również wyposażyć ciągnik w system, który automatycznie zmieniał półbiegi w zakresie A–D w zależności od obrotów silnika.
Dyna-4 i Dyna-6 – nowoczesne skrzynie Powershift
Przekładnie Dyna-4 i Dyna-6 to nowoczesne skrzynie biegów typu Powershift, które znacząco zwiększają komfort i efektywność pracy operatorów ciągników rolniczych Massey Ferguson serii 6600, 7600, 7700 oraz innych. Oba modele stanowią rozwinięcie starszej przekładni Dynashift, wzbogaconej o automatyzację zmiany przełożeń.
Pod względem konstrukcyjnym przekładnie Dyna-4 i Dyna-6 są niemal identyczne – główna różnica polega na liczbie półbiegów. Dyna-4 oferuje 4 półbiegi, natomiast Dyna-6 – 6, co zapewnia większą elastyczność w doborze przełożeń i lepsze dostosowanie do różnych warunków pracy.
Reklama
- Dyna-4: 16 biegów do przodu i 16 do tyłu, zmienianych bez użycia sprzęgła.
- Dyna-6: 24 biegi do przodu i 24 do tyłu, również bez konieczności używania sprzęgła.
Sterowanie odbywa się za pomocą dźwigni rewersu Power Control (obsługiwanej lewą ręką) lub specjalnej dźwigni w kształcie litery „T” po prawej stronie fotela operatora. Dźwignia Power Control umożliwia zmianę kierunku jazdy (przód/tył), przełączanie półbiegów i zakresów oraz funkcję wyprzęgania. Dzięki temu prawa ręka pozostaje wolna do obsługi innych elementów maszyny, co zwiększa komfort i precyzję pracy.
Jednym z głównych atutów przekładni Powershift Dyna-4 i Dyna-6 jest szeroki zakres funkcji automatycznych:
- Programowanie biegu i półbiegu startowego – operator może ustawić, od którego przełożenia ciągnik ma ruszać, zarówno do przodu, jak i do tyłu.
- Zakres użytecznych biegów – np. w Dyna-6 można ustawić minimalny bieg 2A i maksymalny 2D, co zapewnia optymalną pracę podczas prac polowych.
- Automatyczna zmiana biegów zależna od obrotów silnika – system dostosowuje przełożenia, zwiększając komfort i efektywność pracy.
- Redukcja biegów przy hamowaniu – po zdjęciu nogi z gazu przekładnia automatycznie zmniejsza przełożenie, a po przyspieszeniu wraca do wcześniej ustawionego biegu.
Dla jeszcze większej wygody dostępna jest funkcja Autodrive, umożliwiająca automatyczną zmianę przełożeń w pełnym zakresie biegów. W przypadku przekładni Dyna-6 oznacza to możliwość płynnego przechodzenia między biegami od 1A do 4F.
Reklama
Ciągniki Massey Ferguson z technologią Fendt’a: Dyna VT w akcji
Bezstopniowa skrzynia biegów Dyna-VT to jedna z najnowocześniejszych przekładni stosowanych w ciągnikach Massey Ferguson. Zapewnia doskonałe osiągi, płynność pracy oraz ogranicza zużycia paliwa, co sprawia, że praca staje się bardziej komfortowa i efektywna. Choć jej konstrukcja bazuje na skrzyni Fendt Vario, przekłądnia Dyna-VT została wyposażona w unikalny system sterowania elektronicznego opracowany przez Massey Ferguson, który wyróżnia ją na tle konkurencji.
Skrzynia Dyna-VT jest dostępna w ciągnikach Massey Ferguson od serii 7600, 7700 oraz nowszych. Oferuje operatorowi maksymalny komfort i pełną kontrolę nad maszyną. Dzięki technologii bezstopniowej zmiana biegów jest zbędna – przenoszenie napędu odbywa się płynnie, bez szarpnięć i strat mocy.
Jednym z kluczowych elementów tej przekładni jest Dynamic Tractor Management (Dyna-TM), który automatycznie dostosowuje moc silnika i prędkość jazdy do warunków pracy. Dzięki temu ciągnik pracuje zawsze w najbardziej efektywnym zakresie, co pozwala zmniejszyć zużycie paliwa i jednocześnie zapewnia najwyższą wydajność. Dodatkowo system Supervisor monitoruje obroty silnika i, w razie potrzeby, automatycznie zmniejsza prędkość jazdy, gdy wzrasta obciążenie. Jest to szczególnie przydatne podczas prac uprawowych, transportowych oraz przy wykorzystaniu napędu W.O.M., gdzie istotne jest utrzymanie stałej mocy bez ryzyka nagłych spadków wydajności.
Jak każda przekładnia bezstopniowa, także Dyna-VT ma określoną żywotność. Przy intensywnej eksploatacji może wymagać serwisowania po ok. 10 tysiącach godzin pracy. Wpływ na to ma styl jazdy operatora oraz regularność przeglądów i konserwacji. Odpowiednia eksploatacja i dbałość o układ napędowy mogą znacząco wydłużyć żywotność skrzyni, zapewniając jej bezproblemowe działanie przez wiele lat.
Sprawdź również: Dane techniczne ciągników rolniczych Massey Ferguson
Która skrzynia biegów będzie najlepsza?
Wybór odpowiedniej skrzyni biegów w ciągniku Massey Ferguson zależy od rodzaju wykonywanej pracy, preferencji operatora oraz budżetu. Każda z omawianych przekładni ma swoje zalety i ograniczenia, dlatego warto dokładnie przeanalizować swoje potrzeby przed podjęciem decyzji.
Skrzynie Speedshift lub Dynashift będą dobrym wyborem dla mniejszych gospodarstw, które szukają starszego ciągnika. Z kolei, jeśli zależy Ci na nowoczesnych, automatycznych rozwiązaniach, skrzynie Dyna-4, Dyna-6 lub Dyna-VT oferują najwyższy komfort, zwłaszcza w trudniejszych warunkach pracy.
